Ogólny podział pieczy zastępczej
Piecza rodzinna
Ta forma opieki zastępczej nad dzieckiem może być sprawowana w postaci:
- rodziny zastępczej spokrewnionej (dla wnucząt, oraz rodzeństwa rodziny zastępczej) tworzonej przez małżonków lub osobę samotną;
- rodziny zastępczej niezawodowej (dla pozostałych dzieci, w tym niespokrewnionych z rodziną zastępczą) tworzonej przez małżonków lub osobę samotną;
- rodziny zastępczej zawodowej, w tym:
- zawodowej pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego - w której umieszcza się dziecko do czasu unormowania jego sytuacji, nie dłużej niż na okres 4 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o powrót dziecka do rodziny, przysposobienie lub umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej.
- zawodowej specjalistycznej - w której umieszcza się w szczególności dzieci niepełnosprawne i dzieci skierowane na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich lub małoletnie matki z dziećmi
- rodzinnego domu dziecka - tworzonego przez małżonków lub osobę niepozostającą w związku małżeńskim. Mogą zajmować się opieką nad łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osobami, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. W przypadku konieczności umieszczenia rodzeństwa za zgodą prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.
- rodziny pomocowej – wspierającej ww. formy pieczy zastępczej na ich wniosek w razie konieczności.
W rodzinie zastępczej zawodowej lub niezawodowej w tym samym czasie może przebywać nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które uzyskały pełnoletność. Wyjątek stanowi konieczność umieszczenia rodzeństwa.
Zawodowe rodziny zastępcze otrzymują wynagrodzenie. Opiekują się niespokrewnionymi dziećmi, najczęściej we własnych mieszkaniach czy domach.
Osoby takie (w wypadku małżeństwa zarówno żona jak i mąż) muszą przejść przez cykl badań i szkolenie oraz otrzymać zaświadczenie o kwalifikacji.
Piecza instytucjonalna
Ta forma opieki zastępczej nad dzieckiem może być sprawowana w:
- placówce opiekuńczo-wychowawczej;
- regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej;
- interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.